راهنمای هایی برای خرید حافظه SSD با مزایا و معایب این حافظه
در راهنمای خرید ، سخت افزار کامپیوتر امروز با حافظه ssd در خدمت شما هستیم. در حال حاضر اضافه کردن SSD به رایانه‌ی شخصی یا لپ‌تاپ‌تان یکی از هوشمند‌انه‌ترین انتخاب‌های شماست چرا که با این کار می‌توانید بر سرعت اجرای دستورات رایانه‌ی خود بیافزایید.
قبل از اینکه لپتاپ یا کامپیوتر خود را دور بیندازید، ارتقای حافظه‌ی آن را مدنظر قرار دهید. فارغ از اینکه کامپیوتر شما از هارددیسک یا نسل‌های قدیمی‌تر حافظه SSD استفاده می‌کند، احتمالا هم‌اکنون وقت ارتقای آنها فرا رسیده است.
حافظه‌های SSD روزبه‌روز سریع‌تر می‌شوند و علاوه بر این، خرید و استفاده از آنها خرج چندان زیادی را روی دست شما نمی‌گذارد. هرکسی می‌تواند این نوع حافظه‌ها را در کامپیوتر خود تعبیه کند و چنین کاری منجر به افزایش سرعت سیستم می‌شود.
SSDها چه هستند؟
امروزه این دست از حافظه‌های ذخیره سازی قادر به ارائه‌ی همان خدمات دیسک‌های سخت سنتی (HDD خودمان) می‌باشند اما با این تفاوت که سرعت ذخیره سازی و خواندن اطلاعات برروی SSDها به مراتب بالاتر از HDDها است.
اگر اطلاع چندانی از سخت‌افزار خود ندارد شاید حتی متوجه نشوید که چه نوع حافظه‌ای – سنتی یا SSD – بر روی سیستم شما سوار شده است؛ چرا که کارایی و قابلیت‌های هر دو شباهت بسیار زیادی به هم دارند.
SSD که برخی آن را دیسک حالت جامد نیز ترجمه کرده‌اند! در واقع یک ابزار ذخیره‌سازی اطلاعات برای رایانه‌ی شما به حساب می‌آید.
دیسک‌های سخت سنتی (HDD) داده‌ها را بر روی صفحات چرخانی ذخیره می‌نمایند و هر زمان که رایانه‌ی شما بخواهد به دادهای دسترسی داشته باشد، یک سر سوزنی (هد خواندن / نوشتن) به محل قرارگیری داده رفته و آن را می‌خواند و در اختیار رایانه قرار می‌دهد.
نوشتن اطلاعات بر روی HDD نیز تقریباً روند مشابهی دارد؛ درحالی که در SSD هیچ حرکتی یا چرخشی در کار نیست! در عوض اطلاعات در بلوک‌های مخصوصی ذخیره‌سازی می‌شوند و هر زمان که رایانه به دادهای خاص نیاز داشته باشد، SSD سریعاً قادر به یافتن و در اختیار قراردادن آن می‌باشند.
در حقیقت کارایی بالای SSDها به خاطر همین روند مستقیم و بی واسطه‌ی دسترسی به داده‌ها است. به همین خاطر است که سرعت دسترسی در این دیسک‌ها بسیار بالا است و این یکی از مزایای SSD به هارد دیسک‌های سنتی به شمار می‌رود.
یک SSD جدید می‌تواند به راه های گوناگون سرعت رایانه‌ی شما را افزایش دهد
که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- کاهش زمان بوت (بالا آمدن) رایانه به طرز چشمگیر
- اجرا و بارگذاری انواع نرم‌افزارها به صورت آنی
- ذخیره یا بازکردن اسناد و فایل‌های گوناگون بدون تلف شدن زمان
- سرعت بالای کپی انواع فایل‌ها
- در مجموع رایانه شما با کارایی و سرعت بیشتری کار خواهد کرد.
البته SSDها نیز معایب خاص خود را دارند؛ برای نمونه هزینه‌ی نگهداری اطلاعات در این نسل تازه از حافظه‌ها به مراتب بیشتر از هارد دیسک‌های سنتی است
برای ملموس‌تر شدن این موضوع دست به مقایسه‌ای جالب می‌زنیم
به فرض اگر بودجه‌ای 100 دلاری برای خرید داشته باشید با آن می‌توانید یک دیسک سخت سنتی به گنجایش 2 ترا بایت را تهیه کنید ؛ در حالی که اگر بخواهید همین بودجه را صرف خریداری SSD کنید، تنها قادر به خریداری یک دیسک 120 گیگابایتی خواهید بود و نه بیشتر!
این بدان معنی است که به ازای هر گیگا بایت ظرفیت در دیسک‌های سنتی مبلغ 5 سنت و در دیسک‌های SSD مبلغ 83 سنت باید هزینه کنیم، که تفاوت بسیار زیادی از نظر هزینه است و زمانی این تفاوت بیشتر آشکار می‌شود که بخواهیم با ظرفیت‌های بسیار بالایی کار کنیم.
بیشتر حافظه‌های SSD از حافظه‌ی فلش (همچنین معروف به حافظه‌ی NAND) استفاده می‌کنند.
این فناوری را می‌توانیم در فلش مموری‌ها و گوشی‌های هوشمند هم مشاهده کنیم؛ البته در هرکدام از این موارد، نوع و تنظیمات آنها یکسان نیست.
با توجه به موارد ذکرشده، هرچند حافظه‌های SSD و فلش مموری‌های اصولا از تکنولوژی یکسانی بهره می‌برند، اما حافظه‌های SSD معمولا کیفیت ساخت بالاتری دارند، از سرعت بیشتری بهره می‌برند و از پس وظایف متعدد سیستم‌عامل‌ها برمی‌آیند.
از آن‌طرف، سرعت و دوام فلش مموری‌های به‌پای حافظه‌های SSD نمی‌رسد. برای آزمایش این قضیه می‌توانید یک سیستم‌عامل را از طریق فلش مموری بوت کنید تا متوجه این تفاوت بارز شوید.
هرچند امروزه بیشتر کامپیوترها و لپ‌تاپ‌ها از حافظه‌های SSD بهره می‌برند، اما قیمت این قطعات سخت‌افزاری تا مدت‌ها بیشتر از هارددیسک‌ها بود.
این اختلاف قیمت در هنگام استفاده از فلش مموری‌ها یا حافظه‌های کم‌حجم چندان نمود پیدا نمی‌کند، اما مثلاً اگر بخواهیم یک حافظه‌ی ۵۱۲ گیگابایتی SSD را بخریم، این اختلاف قیمت زیاد محسوس‌تر می‌شود.
با وجود اینکه همین حالا هم حافظه‌های SSD در مقایسه با هارددیسک‌ها قیمت بالاتری دارند، اما قیمت آنها نسبت به گذشته معتدل‌تر شده و حالا بسیاری از افراد از پس خرید آنها برمی‌آیند.
در همین حین، عمر حافظه‌های SSD جدید هم نسبت به گذشته بسیار بهتر شده، گرچه برای استفاده‌های مربوط به آرشیوها، عمر این حافظه‌ها هنوز به‌پای عمر هارددیسک‌ها نمی‌رسد.
SATA III دو برابر سریع‌تر از SATA II و ۴ برابر سریع‌تر SATA I است.
تکنولوژی‌ها و انواع حافظه‌ی SSD
اگر قصد خرید یک حافظه SSD را دارید، به‌طور حتم با انواع و اقسام این حافظه‌ها روبرو خواهید شد. به‌عنوان مثال اگر قصد خرید حافظه SSD برای سیستم قدیمی خود را دارید، بهترین (و شاید تنها) انتخاب شما، خرید حافظه SSD مجهز به استاندارد SATA است.
بسیاری از هارددیسک‌های قدیمی و حافظه‌های SSD ۲.۵ میلی‌متری، از این استاندارد بهره می‌برند.SATA از حوالی سال ۲۰۰۳ به یک استاندارد همه‌گیر بدل شد. اگر خواستار بهترین سرعت هستید، توصیه می‌کنیم که از حافظه‌ی مجهز به SATA III و کابل مخصوص این حافظه استفاده کنید.
PCIe یک استاندارد جدیدتر است و حافظه‌های مجهز به این استاندارد در مقایسه با SATA از سرعت بیشتری بهره می‌برند.
حافظه‌های مجهز به این استاندارد گران‌تر هستند و سرعت بیشتری دارند، ولی معمولا با سخت‌افزارهای قدیمی سازگار نیستند. همچنین در مورد این حافظه‌ها شاید به نام NVMe هم بربخورید.
هرچند حافظه‌های SSD مجهز به پروتکل NVMe از استاندارد PCIe بهره می‌برند، اما در مقایسه با دیگر حافظه‌های مجهز به این استاندارد، سرعت بیشتری دارند.
موارد ذکر شده، مربوط به تکنولوژی ساخت حافظه‌ها بود. اگر بخواهیم به پورت‌های فیزیکی اشاره کنیم، نباید پورت‌های M.2 را از قلم بیندازیم که با حافظه‌های SATA و PCIe سازگار هستند و بیشتر مادربوردهای کامپیوترهای امروزی از این پورت پشتیبانی می‌کنند.
در این زمینه شاید به پورت قدیمی‌تر U.2 هم بربخورید. کامپیوترهای دسکتاپ امروزی عمدتا از پورت M.2 پشتیبانی می‌کنند ولی بسیاری از کامپیوترهای قدیمی از رابط‌های SATA و مدل جدیدتر آن یعنی SATA Express بهره می‌برند.
در کنار این موارد، باید به جدیدترین نوع از حافظه SSD به نام ۳D XPoint اشاره کنیم.
این نوع حافظه محصول مشترک اینتل و «میکرون» (Micron) است و در مقایسه با حافظه‌های SSD بهره‌مند از تکنولوژی NAND، عملکرد بسیار بهتری دارد. این نوع حافظه‌ها به لطف بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، سریع‌ترین حافظه‌های SSD موجود در بازار محسوب می‌شوند.
اگر در مورد سازگاری لپتاپ خود با درایو NVMe اطمینان ندارید، می‌توانید محتاطانه عمل کنید و یک حافظه SSD SATA بخرید.
ارتقای حافظه‌ی لپتاپ یا کامپیوتر دسکتاپ
علی‌رغم وجود این اصطلاحات و نام‌های پیچیده، خرید یک حافظه‌ی SSD کار بسیار ساده و راحتی محسوب می‌شود؛ زیرا برای خرید چنین حافظه‌ای، انتخاب‌هایتان به مشخصات سیستم شما بستگی دارد.
قدم اول برای چنین خریدی، شناسایی مدل مادربورد کامپیوتر شخصی یا مدل لپتاپ شما است و سپس در ادامه باید ببینید که چنین سیستمی از کدام نوع حافظه‌های SSD پشتیبانی می‌کند.
لپ‌تاپ‌های قدیمی و تقریبا تمام کامپیوترهای دسکتاپ از درایوهای SATA ۲.۵ میلی‌متری پشتیبانی می‌کنند.
لپ‌تاپ‌های جدیدتر هم عمدتا با درایوهای SATA مجهز به پورت M.2 یا درایوهای NVMe سازگار هستند.
درنهایت باید بگوییم که اگر از مدل لپتاپ یا مادربورد کامپیوتر شخصی خود خبر دارید، به‌راحتی می‌توانید نوع درایو SSD سازگار با سیستم خود را شناسایی کنید.
در ضمن اگر قصد شروع دوباره ندارید، می‌توانید اطلاعات موجود در هارددیسک فعلی را به حافظه SSD جدید انتقال دهید. بیشتر حافظه‌های SSD از نرم‌افزاری بهره می‌برند که با استفاده از آنها می‌توانید چنین کاری را انجام دهید.
در این زمینه همچنین می‌توانید از برنامه‌هایی مانند Easeus Todo Backup Free و Macrium Reflect هم استفاده کنید.
اگر عمر لپتاپ یا کامپیوتر دسکتاپ شما کمتر از ۵ سال است، استفاده از حافظه SSD را توصیه می‌کنیم
زیرا در غیر این صورت، باقی قطعات سخت‌افزاری سیستم، توانایی بهره‌گیری از سرعت زیاد چنین حافظه‌ای را نخواهند داشت. همچنین با تعبیه‌ی حافظه SSD در کنسول‌های بازی می‌توانید سرعت این گجت‌ها را هم افزایش دهید.
حتی اگر قصد استفاده از لپتاپ یا کامپیوتر قدیمی خود را ندارید، با چنین کاری می‌توانید حیات دوباره‌ای به آنها ببخشید و به‌عنوان مثال از آنها به‌عنوان سیستم یدکی استفاده کنید.
در آخر باید بگوییم که مزیت‌های استفاده از چنین حافظه‌هایی به‌مراتب بیشتر از معایب آن است و به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از این فناوری نوین بهره ببرید.
با تعبیه‌ی حافظه SSD در کنسول‌های بازی می‌توانید سرعت این گجت‌ها را هم افزایش دهید.
SSD خود را یکپارچه‌سازی (Defragment) نکنید
زمانی که اطلاعات بر روی HDD نگارش می‌شود، تکه تکه شده و در بخش‌ها و بلوک‌های گوناگون حافظه نوشته می‌شود که از آن با «تکه‌تکه شدن اطلاعات» یا به اصطلاح fragmentation یاد می‌شود.
از آنجایی که هد خواندن / نوشتن باید مداوم در حال حرکت بین بخش‌های مختلف دیسک باشد، این موضوع موجب کند شدن کارایی HDD می‌شود.
می‌توان طی فراید یکپارچه‌سازی یا Defragmentation این خلاء‌ها را گرفته و اطلاعات را در محدوده‌ای کوچکتر نگهداری کرد؛ به همین خاطر در سیستم‌عامل ویندوز 7 و OS X چنین قابلیتی پیش‌بینی شده است.
اما از آنجایی که محل قرارگیری اطلاعات بر روی SSDها تقریباً در نزدیکی یکدیگر هستند- و یکی از عوامل سرعت بالای دسترسی در این دیسک‌ها به شمار می‌رود – چنین کاری لزومی ندارد؛ به همین روی نه تنها عملیات یکپارچه‌سازی برای SSDها ضروری نیست، بلک مضر و نامطلوب نیز هست.
توجه داشته باشید که SSDها دارای طول عمر محدودی هستند و هر چه از آنها بیشتر کاربکشیم، از این عمر مفید کاسته می‌شود.
البته نگرانی به دل راه ندهید، این دیسک‌ها به آن اندازه‌ای که شما نیاز دارید کار خواهند کرد، اما انجام عملیات یکپارچه‌سازی به طور مشهودی از عمر مفید آنها خواهد کاست چرا که دیسک را به خواندن و نوشتن بی مورد اطلاعات وا می‌دارد که نهایتاً نتیجه‌ای جز کم شدن عمر مفید دستگاه ندارد.
